سید علی یثربی کاشانی

میرزا سید علی یثربی که در بین مردم به میر سید علی شهرت داشت، فرزند علامه سید محمدرضا کاشانی در سال ۱۳۱۱ ه‍.ق در شهر کربلا متولد شد و در سن پنج سالگی به همراه پدرش به کاشان بازگشت. در سال ۱۳۴۷ که پدرش در کاشان وفات کرد، او حوزه علمیه قم را به قصد کاشان ترک کرد و سال‌ها در زادگاهش اقامت نمود و خدمات مختلفی به مردم کاشان می‌رساند. در زمان زعامت سید حسین طباطبایی بروجردی، از علما و مراجع بزرگ کاشان بود.

او از نظر اخلاقی انسانی خودساخته بود و با این که در شمار مراجع تقلید به حساب می‌آمد، اما در مسئله تقلید، مردم را به سید حسین طباطبایی بروجردی ارجاع می‌داد.

سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی دربارهٔ استادش چنین گفته‌است:

خاندان

پدر او سید محمدرضا یثربی (۱۳۸۲–۱۳۴۷ ق) از بزرگان علمای شیعه در اوایل قرن چهاردهم بوده که به اتفاق شیخ عبدالکریم حائری در زمره شاگردان سید استاد و مرحوم خراسانی مجتهد و مربی دیگر علما شد. آقابزرگ تهرانی در مورد شخصیت سید محمدرضا یثربی چنین گفته‌است:

یکی از نیاکان سید علی یثربی، سید ماجد فرزند سید ابراهیم، که از علمای هم دوره شاه سلیمان صفوی است. عبدالرحیم کلانتر ضرابی نگارنده تاریخ کاشان دربارهٔ خاندان یثربی چنین می‌نویسد:

سید علی یثربی در حدود سی سالگی با دختری از نوادگان ملا احمد نراقی ازدواج کرد. او دارای سه فرزند دختر بود.

تحصیلات

وی در دوران کودکی پس از فراگیری خواندن و نوشتن، مقدمات دروس دینی و حوزوی را نزد پدر و ملا حسن نحوی (درگذشته ۱۳۴۰ ه‍.ق و از استادان کاشان) شروع کرد و تا پایان دوره سطح ادامه داد، سپس با راهنمایی پدرش برای ادامه تحصیلات عالی حوزوی در سال ۱۳۳۱ (در سن بیست سالگی)، عازم حوزه علمیه نجف شد و در این حوزه دروس خارج فقه و اصول را فراگرفت. او پس از هفت سال اقامت در نجف بار دیگر کتاب کفایةالاصول را نزد سید ابوالحسن اصفهانی خواند و سپس بنا به درخواست پدرش، به کاشان بازگشت.

استادان

استاد وی در اوایل زندگی پدرش و ملا حسن نحوی در دوره مقدمات و سید ابوالحسن اصفهانی در کفایة الاصول بودند و پس از پیمودن مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول، سال‌ها در کلاس درس سید محمدکاظم طباطبایی یزدی (صاحب العروةالوثقی)، شیخ شریعه اصفهانی، محمدحسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاءالدین عراقی استفاده نمود. وی درس اسفار ملاصدرا را به همراه ابوالقاسم کبیر قمی (درگذشته ۱۳۵۳ ه‍.ق) و به شکل خصوصی نزد میرزا علی‌اکبر مدرس یزدی حکمی خواند.

در سال ۱۳۴۱ قمری و در مراجعت به ایران، بنا به دعوت و پیشنهاد عبدالکریم حائری یزدی در جمله استادان حوزه علمیه قم قرار گرفت و به تدریس خارج اصول پرداخت که علاوه بر شاگردان دوره سطح، برخی از علما و بزرگان حوزه نیز در این درس شرکت می‌کردند. این دوره هفت سال به طول انجامید.

درگذشت

وی سرانجام در سن ۶۸ سالگی در ۵ رجب ۱۳۷۹ (۱۳ دی ۱۳۳۸) بر اثر عارضه قلبی در کاشان درگذشت و در کنار قبر پدرش در صحن امامزاده حبیب بن موسی در محله پشت مشهد کاشان به خاک سپرده شد. شهاب تشکری آرانی، ماده تاریخ شمسی و قمری فوت وی را در بیتهای زیر آورده‌است:

سید علی یثربی معتقد بود که بعد از شیخ انصاری، کسی مطلب تازه‌ای ندارد و آنان که چیزی می‌نویسند، محتملات شیخ را تقویت، توضیح یا شرح می‌دهند. از این رو، مانند استادش میرزای شیرازی از خود تألیف و تصنیفی ننگاشت. از آثار وی می‌توان به رساله سفینة النجاة، حاشیه بر کتاب عروة الوثقی و جزواتی در اصول اشاره نمود.

• دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ۱، صفحهٔ ۲۹۶
• گلشن ابرار، جلد ۶، فقیه هوشمند، نوشته حبیب‌الله سلمانی آرانی